SÜTYENLERDE SAĞLIĞI TEHDİT EDEN 'SONSUZ KİMYASALLAR' TESPİT EDİLDİ
Sütyenlerde hangi zararlı kimyasallar bulundu?
ABD merkezli sağlıklı yaşam platformu Mamavation tarafından yürütülen araştırmalar, kadın iç çamaşırlarında halk sağlığını tehdit eden kimyasalların varlığını gün yüzüne çıkardı. Şubat 2022 ile Kasım 2024 tarihleri arasında farklı markalardan satın alınan sütyenler, orijinal ambalajlarında doğrudan çevre koruma ajansına (EPA) bağlı akredite bir laboratuvara gönderildi. 14 farklı sütyen üzerinde yapılan testlerde, PFAS (Per- ve Polifloroalkil Maddeler) adı verilen ve “sonsuz kimyasallar” olarak bilinen maddelerin izine rastlandı.
PFAS kimyasalları nedir ve neden tehlikelidir?
PFAS olarak bilinen bu kimyasallar, doğada çözünmesi çok zor olan, toksik özellikler taşıyan ve insan vücudunda uzun süre kalabilen maddelerdir. Endüstriyel alanlarda su geçirmezlik, leke tutmazlık ve dayanıklılık sağlamak amacıyla kullanılan PFAS; içme sularından gıda ambalajlarına, mutfak gereçlerinden kozmetik ürünlere kadar çok geniş bir alanda karşımıza çıkabiliyor. Sütyenlerde tespit edilmesi ise, bu zararlı maddelerin doğrudan cilde temas etmesi nedeniyle ciddi bir sağlık riski oluşturuyor.
PFAS kimyasalları sağlığı nasıl etkiliyor?
PFAS’a maruz kalmanın insan sağlığı üzerinde birçok olumsuz etkisi bulunuyor. Uzun süreli maruziyetin bazı etkileri arasında bağışıklık sistemi zayıflığı, aşıya karşı düşük yanıt, çocuklarda alerji ve astım riskinde artış, kolesterol yüksekliği, obezite ve diyabet, kalp damar hastalıkları, doğurganlıkta azalma, hormonal bozukluklar ve bazı kanser türlerine yakalanma riskinde artış yer alıyor. Özellikle böbrek ve testis kanseri ile tiroid fonksiyon bozuklukları da bu kimyasallarla ilişkilendiriliyor.
Hangi sütyenler risk altında ve test süreci nasıl yapıldı?
Test edilen sütyenler arasında farklı beden, kumaş türü ve model seçeneklerine sahip ürünler yer aldı. Organik pamuk, naylon ve polyester gibi materyallerden üretilmiş, ayarlanabilir askılı ve değişik destek seviyelerine sahip sütyenler bu incelemeye dahil edildi. Elde edilen sonuçlar, her iki sütyenden birinin PFAS içerdiğini ortaya koydu.
PFAS başka hangi ürünlerde tespit edildi?
Mamavation platformunun yürüttüğü çalışmalar yalnızca sütyenlerle sınırlı değil. Daha önce kontakt lens, makyaj malzemeleri, dudak balsamları, kondomlar, diş ipleri, iç çamaşırları, hijyenik pedler, bebek bezleri, gıda ambalajları, spor kıyafetleri ve çocuklara yönelik ürünlerde de PFAS tespiti yapılmıştı. Bu durum, tüketicilerin günlük yaşamda çok sayıda ürün aracılığıyla bu zararlı kimyasallara maruz kalabileceğini gösteriyor.
Tüketiciler bu kimyasallardan nasıl korunabilir?
Uzmanlar, PFAS içermeyen ürünleri tercih etmenin, doğal ve sertifikalı içeriklere yönelmenin ve üretici firmaların şeffaf içerik beyanlarını incelemenin önemli olduğunu belirtiyor. Üretim süreçlerinin denetlenmesi ve mevzuatlarda düzenlemeye gidilmesi, bu zararlı kimyasalların kullanımının azaltılmasında kilit rol oynuyor.
