Kent kültürü, bir şehrin yaşam tarzını, sosyal normlarını ve kurallarını belirleyen unsurlardır. Toplumun ortak bir bilinçle hareket etmesidir.
KENT KÜLTÜRÜ YADA KENTLİLİK BİLİNCİ
Kültür Nedir? Bilim Dünyasının Kültüre Bakışı
Kültürün iki yüzden fazla tanımı vardır ve her biri ayrı bir bakış açısıyla değerlendirilir. Sosyolojik ve halk bilimi disiplinlerine göre kültür, "İnsana dair her şeydir." Bu tanım, kültürü en özlü şekilde ifade eden yaklaşımlardan biridir.
Antropologlara göre kültür, insanın bıraktığı her şeydir; sosyolojide ise insanın ürettiği her şey olarak tanımlanır. Halk bilim disiplininde ise toplumların sanat, mimari ve sosyal yaşantı gibi alanlarda ortaya koyduğu değerler bütünü olarak ele alınır.
Bu kadar geniş bir tanıma sahip olan kültür, toplumların yaşam biçimlerini doğrudan şekillendiren bir unsurdur. Bu yazıda, toplumların kent hayatında benimsediği yaşam tarzını ve kentlerin kültürel yapısını anlamaya çalışacağız.
Kent Kültürü Nedir ve Neden Önemlidir?
Kent kültürü, bir şehrin sosyal yapısını, geleneklerini, kurallarını ve insanların birbirleriyle olan ilişkilerini belirleyen önemli bir unsurdur. Kentte yaşamanın bazı kuralları vardır ve bu kurallar toplumsal normlar olarak kabul edilir. Feodal ve kırsal alanlarda küçük gruplar halinde yaşayan topluluklar, zamanla kent yaşamına geçerek daha büyük sosyal yapılar oluştururlar.
Kentlerde yaşamanın zorluklarının yanında, sunduğu imkanlar ve sosyal çeşitlilik büyük avantajlar sağlar. Farklı kültürlerden gelen insanların bir arada yaşaması, belirli kurallara uyma zorunluluğunu da beraberinde getirir. Zaman içinde bu grupların bir arada yaşaması, kültürel değişime neden olur. Bu süreç "kültürlenme" olarak adlandırılır ve kent kültürünü oluşturan en önemli unsurlardan biridir.
Topluluk, Toplum ve Millet Kavramları Arasındaki Farklar
Sosyolojik açıdan bakıldığında, topluluk, birden fazla insanın bir arada bulunmasıdır. Ancak bu insanların ortak bir amacı yoksa, sadece bir toplulukturlar. Örneğin, bir dolmuş durağında bekleyen insanlar bir topluluktur. Ancak aynı semte gitmek için taksi çağırmaya karar veren kişiler ortak bir amaç etrafında birleştiği için artık bir toplum oluştururlar.
Toplumların birleşerek daha büyük bir yapıyı oluşturmasıyla ise millet kavramı ortaya çıkar. Millet, ortak bir sosyal, kültürel ve milli bilinç etrafında birleşmiş büyük bir toplumsal yapıdır.
Kentleşme Sürecinde Kültürel Değişim Nasıl Gerçekleşir?
Kentleşme sürecinde, farklı topluluklar ve kültürler bir araya gelerek yeni bir yaşam tarzı oluşturur. Geleneksel alışkanlıklar zamanla değişir ve modern kent kültürü doğar. Kültürel değişim genellikle kent hayatında ortaya çıkar ve şehirlerin karakterini belirleyen temel unsurlardan biri haline gelir.
Kent Kültürünün Temel Unsurları Nelerdir?
Kent kültürü, toplumların ortak kurallar çerçevesinde yaşamasını sağlayan bir yapıdadır. Kent kültürüne sahip insanlar:
-
Kaldırımları ve caddeleri temiz tutar, sigara izmaritini yola atmaz.
-
Komşularını rahatsız edecek şekilde yüksek sesle konuşmaz.
-
Kent yönetiminin belirlediği kurallara ve sosyal normlara uyar.
-
Kurallara uydukları sürece birbirlerine karşı saygılı olurlar.
Osmaniye ve Yayla Kültürü: Geleneksel Bir Kent Kültürü Örneği
Osmaniye'de kent kültürü içerisinde önemli bir yer tutan unsurlardan biri yayla kültürüdür. Çukurova’nın sıcak iklimi nedeniyle yaylacılık, Osmaniyeliler için bir yaşam biçimi haline gelmiştir. Yaz aylarında Zorkun Yaylası’na çıkmak, artık bu kentin kültürel normları arasına girmiştir.
Anadolu’nun Kadim Şehirleri ve Zengin Kent Kültürü Mirası
Kent kültürü zamanla olgunlaşır ve şehirlerin kimliğini oluşturur. Tokat, Kastamonu, Hatay ve Sivas gibi şehirler, zengin kent kültürleriyle öne çıkan Anadolu’nun kadim kentlerindendir. Bu şehirler, geleneksel yaşam tarzları ve köklü kültürel birikimleriyle örnek gösterilebilir.
Necip Fazıl’a Göre Kent Kültürünün Göstergesi: Kaldırım Taşları
Necip Fazıl Kısakürek, kent kültürü hakkında oldukça anlamlı bir tespitte bulunmuştur:
“Bir kentin kültür seviyesinin ölçüsü, kaldırım taşlarının yüksekliği ile ters orantılıdır.”
Yani, bir şehirde kaldırım taşları ne kadar yüksekse, o kentin kültür seviyesi o kadar düşük olarak görülür. Eğer kaldırımlar alçak ve düzenliyse, bu o kentin gelişmiş bir kent kültürüne sahip olduğunu gösterir.
Musa Şahin Bulvarı ve Kent Kültürü Açısından Önemi
Osmaniye’de Musa Şahin Bulvarı, kentin en önemli noktalarından biridir. 1970’li yıllarda Malatya Bulvarı olarak bilinen bu yol, daha sonra Osmaniye’nin eski belediye başkanlarından Musa Şahin’in adıyla anılmaya başlanmıştır. Ancak bu bulvarın orta refüj bordür taşları oldukça yüksek olup, kentin estetik ve kültürel yapısına uygun değildir.
Bu noktada kent yöneticilerine büyük sorumluluk düşmektedir. Belediye Başkanı İbrahim Çenet Bey’den beklenti, Osmaniye’nin kent estetiğini ve kültürel yapısını daha ileriye taşımasıdır.
Kent Kültürünü Güçlendirmek İçin Neler Yapmalıyız?
Kent kültürünün gelişmesi için bireylerin ve yerel yönetimlerin birlikte hareket etmesi gerekir. İşte kent kültürünü güçlendirmek için yapılması gerekenler:
-
Şehir temizliğine dikkat edilmeli, çevre korunmalı.
-
Trafik kurallarına ve yayalara saygı gösterilmeli.
-
Kent mimarisine ve tarihi dokusuna sahip çıkılmalı.
-
Kent estetiği göz önünde bulundurularak yeni düzenlemeler yapılmalı.
Kentlilik Bilinci ile Daha Yaşanabilir Şehirler Mümkün mü?
Yaşanabilir bir şehir için kentlilik bilinci büyük önem taşır. İnsanlar yaşadıkları şehirde, ortak değerleri ve kuralları benimseyerek hareket ettiğinde kent kültürü güçlenir. Eğer kentliler şehrin gelişimi için duyarlı olursa, hem sosyal hayat hem de şehir estetiği olumlu yönde değişecektir.
İşte bu nedenlerden dolayı bu şehrin kent kültürünü ve kentlilik bilincini elbirliği ile yükseltmemiz gerekmektedir. Yaşanabilir kent kültürü gelişmiş bir şehir hayatı temennisi ile.
Yaşadığımız kentin kültürel dokusunu güçlendirmek ve kent kültürünü yükseltmek hepimizin sorumluluğundadır
