KÜRESEL İKLİM POLİTİKALARI TÜRKİYE’Yİ NASIL ETKİLEYECEK?
İklim Kanunu Teklifi Türkiye’ye Ne Getiriyor?
Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne (TBMM) sunulan ilk “İklim Kanunu” teklifi, başta ekonomi olmak üzere şehirler, tarım, gıda ve enerji gibi stratejik alanlarda kapsamlı düzenlemeleri gündeme getiriyor. Kanun teklifinde yer alan düzenlemelerin amacı, iklim krizinin etkilerini azaltmak ve Türkiye’nin bu sürece uyumunu sağlamak olarak açıklanıyor. Ancak yasa metninde yer alan maddeler, bazı çevrelerce Türkiye’nin küresel iklim politikaları çerçevesinde dış yönlendirmelere açık hale geleceği şeklinde değerlendiriliyor.
Yeşil Taksonomi ve Karbon Düzenlemeleri Ne Anlama Geliyor?
Teklifte, Türkiye’de “Yeşil Taksonomi” sisteminin kurulması ve “Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması”nın devreye alınması öngörülüyor. Bu adımların, çevreci yatırımların teşvik edilmesini ve karbon salınımı yüksek ürünlerin sınırlandırılmasını hedeflediği ifade ediliyor. Ancak söz konusu düzenlemelerin, üretici sektörlerin hareket alanını daraltacağı ve yerel sanayi, tarım ve hayvancılık alanlarında küresel şirketlerin etkinliğini artıracağı yönünde eleştiriler bulunuyor.
Tarım ve Hayvancılık Sektörü Nasıl Etkilenecek?
Kanun teklifinde tarım ve hayvancılığa ilişkin düzenlemeler, bu sektörlerin iklim politikaları doğrultusunda yeniden yapılandırılmasını içeriyor. Eleştiriler, bu adımların Türkiye’nin gıda üretiminde dışa bağımlılığını artıracağı, yerel üreticinin ise çok uluslu gıda tekellerine karşı savunmasız kalacağı yönünde. Ayrıca, yapay et ve protein üretimine dayalı yeni gıda sistemlerinin Türkiye’ye entegre edilmesiyle, geleneksel üretimin sınırlanacağı öngörülüyor.
Ulaşım ve Enerji Politikalarında Ne Tür Değişiklikler Öngörülüyor?
Teklif kapsamında, karbon emisyonlarını azaltmak amacıyla benzinli araç kullanımına sınırlamalar getirilmesi ve elektrikli araçların teşvik edilmesi planlanıyor. Bu değişikliğin, bireysel ulaşım haklarını sınırlayabileceği ve vatandaşların hareket kabiliyetini düşürebileceği belirtiliyor. Ayrıca, karbon ayak izinin dijital sistemlerle izlenmesi uygulamasının da ekonomi ve özgürlükler üzerinde yeni baskı alanları oluşturabileceği iddia ediliyor.
Yeni Eğitim Müfredatında Neler Yer Alacak?
Kanunla birlikte eğitim müfredatına “yeşil teknoloji” içerikleri eklenecek. Bu değişikliklerin, çevre bilincini artırma amacını taşıdığı ifade edilse de, bazı görüşler bunun uzun vadede bireylerin düşünsel yönlendirilmesine zemin hazırlayabileceğini savunuyor. Eğitim ve sağlık gibi temel alanlarda ulusal denetim yerine küresel kriterlerin esas alınacağı kaygısı da dile getiriliyor.
Toplum ve Bireysel Özgürlükler Üzerinde Ne Gibi Etkiler Bekleniyor?
Yasa teklifine yönelik eleştiriler arasında, farklı düşünen bireylerin baskı altına alınacağı ve ifade özgürlüğünün kısıtlanacağı yönünde görüşler de bulunuyor. Dijital izleme sistemlerinin yaygınlaşması ve karar süreçlerine halkın yeterince dahil edilmemesi, demokratik denetim mekanizmalarının zayıflaması tehlikesine işaret ediyor.
TBMM’deki süreç devam ederken, kamuoyunun konuya ilişkin bilgilendirilmesi ve geniş çaplı tartışmaların yapılması gerektiği vurgulanıyor.
