Vitaminler, insan vücudunda temel yaşamsal faaliyetlerin yerine getirilebilmesi için ihtiyaç duyulan maddelerdir. Vitaminlerin bir kısmı vücutta üretildiği gibi diğer kısmı doğadaki yiyeceklerle vücuda alınması gereklidir. Vitaminler işlevleri yerine getirebilmek için yeteri kadar vücuda alınmadığında yetersizlikleri ortaya çıkabilir. B grubu vitaminleri de temel yaşamsal fonksiyonlarda yer alan önemli işlevleri olan bir vitamindir. Eksikliği durumunda yiyeceklerde veya takviye olarak desteklenmelidir. Bu yazıda B grubu vitaminleri, faydaları, eksikliği ve fazlalığı ve hangi yiyeceklerde bulunduğuna dair bilgiler bulabilirsiniz.

B Vitamini Nedir?
B grubu vitaminleri; vücutta enerji üretilmesini desteklemede, karbonhidrat ve yağ metabolizmasında, kan büyüme ve gelişmede, kandaki hücrelerde bulunma gibi çeşitli sistemlerde görev alır. Suda çözünebilen B vitaminlerinin 8 çeşidi vardır. Bunlar şu şekilde sıralanabilir;

-B1 (Tiamin)
-B2 (Riboflavin)
-B3 (Niasin)
-B5 (Pantotenik Asit, Pantenol)
-B6 (Piridoksin, Piridoksamin)
-B7 (Biotin)
-B9 (Folik Asit, Folat)
-B12 (Kobalamin)
Her bir B vitamini çeşidinin vücutta farklı işlevleri ve faydaları vardır. Herhangi birinin eksikliği durumunda insan vücudunda görev aldığı sistemde aksaklıklar görülebilir. Beslenme uzmanının tavsiyesiyle ideal ölçülerde B grubu vitaminlerinin yiyecek veya takviye olarak vücuda alınması önemli bir faktördür.

B9 vitamini
Folat ve folik asit olarak bilinen B9 vitamini B grubu vitaminleri arasında son dönemlerde ön plana çıkan çeşitlerinden biridir. Bu vitamin hücresel boyutta DNA ve RNA yapımında görev alır. Hücre bölünmesindeki görevi ile bebek ve çocuklarda sağlıklı büyüme ve gelişmeyi destekler. Ayrıca anne karnındaki bebeğin sinir sisteminin gelişmesinde ve kan hücresi üretiminde görevlidir. Bu yüzden genellikle gebelik öncesi ve gebelik sırasında folat desteği önemlidir. Aynı zamanda B9 vitamini kalp krizi ve felç gibi sıkıntıların önlenmesini sağlayabilir. Bu açıdan bu genetik olarak bu hastalıklar açısından riskli olanlar, gebe kadınlar, büyüme ve gelişme çağındaki bebek ve çocuklar B9 vitamininden zengin beslenmelidirler.

B12 vitamini
B12 vitamininin diğer bir adı kobalamindir. Bu vitamin içerisinde kobalt bulundurduğu için tıp literatüründe bu şekilde isimlendirilmiştir. Suda çözünen B12 vitamini; kırmızı kan hücrelerinin yapımında görev alır. Ayrıca sinir sistemi sağlığı için önemli olan bir vitamin grubudur. B12 vitamini genellikle hayvansal gıdalarda bulunur. Bu yüzden vegan ve vejetaryen beslenme şeklini tercih eden kişilerde B12 vitamin eksikliği daha sık görülür.

B Vitamini Faydaları
B grubu vitaminleri her biri görev aldığı işlev bakımından farklı faydaları vardır. Bunlar şu şekilde sıralanabilir;

B1 vitamini; karbonhidrat ve yağ metabolizmasında görev alır. Ayrıca mide, kalp ve bağırsakların çalışmasını destekler. Büyüme ve gelişmede olumlu özelliklerinin yanında zihinsel faaliyetlerin sağlıklı sürdürülebilmesinde etkilidir.
B2 vitamini; besinlerin enerjiye çevrilmesi ve vücut direncinin artırılmasına fayda sağlar. Ek olarak kansızlığın ve bazı kanser risklerinin azaltılmasında etkilidir. Gözde katarakt oluşumunu engelleyebilir. Migren ağrılarının da azalmasında olumlu etkileri vardır.
B3 vitamini; karbonhidrat, protein ve yağların vücutta enerji üretilmesi amacıyla kullanılmasına katkı sağlar. Ayrıca kandaki kolesterol seviyesinin ayarlanmasında önemli bir yeri vardır.
B5 vitamini; zihinsel faaliyetleri destekleyebilir özelliği vardır. Bu açıdan depresyon ve anksiyete tedavisinde faydaları vardır. Diğer yandan D vitamini ve kırmızı kan hücrelerinin üretilmesinde görev alır. Cilt üzerindeki olumlu etkileri sayesinde yaraların daha hızlı iyileştirilmesini sağlayabilir.
B6 vitamini; kanda oksijen taşıyan hemoglobinin yapısında bulunur. Bu açıdan kanın oksijenlenmesinde olumlu etkileri vardır. Beyindeki sinir ve bağışıklık sistemindeki görevleri sayesinde pek çok faydaları vardır. Aynı zamanda B9 vitamini mutluluk hormonunun üretilmesine katkı sağlar.
B7 vitamini; saç, tırnak ve cilt üzerindeki olumlu etkileriyle bilinir. B7 vitamini sağlıklı seviyelerde olduğunda tırnaklarda kırılma, saç dökülmesi, cilt problemlerinin önüne geçebilir. Ek olarak vücudun yağ ve glikojen depolarının sağlıklı olmasına katkı sağlar.
B9 vitamini; özellikle gebelerde bebeğin sağlıklı fiziksel ve zihinsel gelişimine pek çok faydaları vardır. Diğer yandan bu vitamin kalp krizi ve felç riskinin azaltılmasında önemlidir.
B12 vitamini; kırmızı kan hücrelerinin yapımında önemli bir görevi vardır. Aynı zamanda sinir sistemi üzerinde de pek çok faydaları vardır.
B grubu vitaminlerinin tamamı vücudun temel yaşamsal sistemleri üzerinde pek çok faydaları vardır. Bu yüzden sağlığın sürdürülebilmesi için eksiklik veya yetersizlik gibi bir durum olur ise en kısa zamanda bir beslenme uzmanına giderek eksiklik giderilmelidir.

B Vitamini Eksikliği
B vitamini vücutta önemli görevlerde bulunduğundan eksiklikleri durumunda pek çok sağlık problemleri görülebilir. Genel olarak besinlerden enerji elde edilmesinde görev aldıkları için eksiklikleri durumunda enerji metabolizması olumsuz etkilenir.

B1 vitamini vücutta eksik olduğunda beriberi hastalığı ve Wernicke-Korsakoff sendromu görülebilirken B3 vitamini eksikliğinde sinir sistemi ve kolesterol metabolizması olumsuz etkilenebilir. Saç dökülmesi, tırnakların kırılması ve ciltte oluşabilecek çeşitli problemler de B5 ve B7 vitamini eksikliğinde ortaya çıkabilir. B9 vitamini vücutta eksik olduğunda kalp problemleri, çarpıntı, baş ağrısı, iştahsızlık, bulantı, kusma, ishal, sinirlilik, yorgunluk durumu görülebilir.

B12 eksikliği ise toplumda sıklıkla görülen eksikliklerdendir. Bu vitamin kırmızı kan hücrelerinin yapımında görev aldığından eksikliği durumunda kansızlık görülür. Ayrıca B12 vitamin eksikliği ve buna bağlı olarak kansızlığın getirdiği diğer sonuçlar iştah ve kilo kaybı, yorgunluk, halsizlik, el ve ayaklarda uyuşma, kabızlık ile ağız yaraları görülebilir.

B vitaminlerinin genelinin eksikliği temel sağlık işlevlerinde problem oluşturabilir. Bu eksiklik belirtileri görülür ise en kısa zamanda en yakın sağlık kuruluşuna gidilmelidir.

B Vitamini Fazlalığı
B vitaminlerinin fazlası idrar ile atılabilir. Bu yüzden genellikle B vitaminin fazlası problem oluşturmaz. Ancak bazı çeşitleri vücuda aşırı alındığında zehirlenme olabilir. Bu yüzden önlem olarak B vitamini alırken beslenme uzmanının tavsiyesine uyarak kullanılmalı aşırıya kaçılmamalıdır.

B Vitamini Hangi Besinlerde Bulunur?
B vitaminleri genellikle vücuda dışarıdan besinler yolu ile alınır. Bu besinler; tahıllar, kuru baklagiller, kuruyemişler, karaciğer, kırmızı et, tavuk, balık, sakatat, yumurta, süt ve süt ürünlerinden olan yoğurt, peynir, maya, ıspanak, mantar, brokoli, patates, portakal, limon olarak sıralanabilir.

Bu yiyeceklerin günlük beslenmede tüketilmesi B vitaminlerinin vücuda alınması için önemlidir. Ancak porsiyon olarak kontrollü tüketilmeli, aşırıya kaçılmamalıdır.

B Vitamini Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

B VİTAMİNİ KAYBI NASIL ÖNLENİR?
B vitamini içeren yiyeceklerden maksimum verim alabilmek için hazırlık ve pişirme sürecinde vitamin kaybı önlenmelidir. Sebze ve meyvelerde çiğ tüketmek ve bıçak ile çok küçük parçalara ayırmadan tüketmek vitamin kaybını önleyebilir. Yine B vitamininden zengin yiyeceklerde suda haşlama yerine buharda pişirme tercih edilmelidir. Haşlama yapılacaksa bol su değil yetecek kadar az suda haşlama yapılmalıdır. Haşlama ve buharda pişirme yönteminde tencerenin kapağı kapalı tutulmalıdır. Aynı zamanda yoğurt suyu B2 vitamininden zengin bir besindir. Yoğurdun suyu döküldüğünde vitamin kaybı olur. Bu yüzden yiyeceklerin hazırlanması vitaminleri maksimum seviyede vücuda alınmasında önemlidir.

B VİTAMİNİ EKSİKLİĞİ NEDEN OLUR?
B vitamini eksikliği, kalıtımsal olarak görülebilir. Genetik olarak B vitamini mekanizması etkilendiğinden eksiklik veya emilme problemi oluşabilir. Diğer yandan çölyak, crohn gibi çeşitli sindirim ve emilim bozukluklarında da eksiklik görülebilir. B vitamini eksikliğinin temelinde yetersiz ve dengesiz beslenme vardır. B vitaminlerinden zengin yiyeceklerin günlük beslenmede yer almaması eksikliğin temel sebeplerinden birisidir.

B vitamini, insan vücudunun yaşamsal faaliyetleri için önemli bir bileşendir. Doğada pek çok yiyecekte bulunduğu gibi yeterli ve dengeli beslenme ile vücuda alınması gerekir. Eksikliği durumunda ise çeşitli sağlık problemleri ortaya çıkabilir. Bu sağlık problemlerinin teşhisi ve tedavisi için alanında uzman bir beslenme uzmanına gidilmelidir. Medical Park hastanelerinde bu alanda beslenme ve diyet hizmetleri verilmektedir.