Moderna aşısı, COVID-19 virüsüyle mücadele etmek amacıyla geliştirilen bir aşı türüdür. Moderna aşısı oluşturulurken bilimsel araştırmalar ışığında ortaya çıkarılan insan vücudunun biyolojik işleyişinden esinlenilmiştir.
Aşı oluşturulurken MRNA teknolojisi kullanıldığı için bu kod adı verilmiştir. MRNA teknolojisi, RNA türlerinden haberci adı verilen mRNA molekülünün işleyişini temsil eder. Bu haberci molekül, hastalığın ilk oluşum evresinde bağışıklık sistemini uyaran bilgiler yollar. Bağışıklık sistemini hastalıktan haberdar ederek hastalığın ilerlemesini engeller.
Moderna Aşısı Nedir?
Moderna aşısı nedir sorusuna, vücudun bağışıklık sistemini hemen uyararak antikor üretmesini sağlayan aşıdır yanıtı verilebilir. Moderna aşısı, böylece virüsün vücuda yayılmasını önler. Yapılan bilimsel araştırmalara göre Moderna aşısı bileşenlerinin %95'e varan düzeyde etkin olduğu saptanmıştır. Moderna aşısı, 18 yaşından büyük olan yetişkinlere uygulanabilir.
Moderna Aşısı Ne Zaman Yapılır?
Moderna aşısı, COVID-19 salgınından korunmak amacıyla yapılır. Moderna aşısı nedir denildiğinde insan vücudunun COVID-19 salgınına yakalanmaması için geliştirilen bir aşı türüdür şeklinde tanımlanabilir. Ancak Moderna aşısı, vücuda sürekli bir uyarı yapamadığından dolayı geliştirilen bağışıklığın ömrü kısa süreli olabilir.
O yüzden Moderna aşısı tekrardan uygulanmak durumunda kalınan bir aşı türüdür. Genellikle iki doz olarak uygulanır. Birinci doz vurulduktan 28 gün sonra ikinci doz aşı vurulabilir.
Moderna Aşısı Hangi Ülkenin Ürettiği Bir Aşı Türüdür?
Moderna aşısı hangi ülkenin ürettiği aşı türüdür sorusuna Amerika Birleşik Devletleri yanıtı verilebilir. Moderna aşısı, Amerika Birleşik Devletleri Ulusal Alerji ve Bulaşıcı Hastalıklar Enstitüsü (NIAID), Biyomedikal Gelişmiş Araştırma ve Geliştirme Kurumu (BARDA) ve Moderna tarafından geliştirilmiştir. Kod adı MrNA-1273 olan aşı türüdür.
Moderna Aşısı Hangi Durumlarda Yapılır?
Moderna aşısı, COVID-19 salgınından korunmak amacıyla üretilen bir aşı türü olduğu için salgın riskinin olduğu durumlarda yapılır. Moderna aşısının yapıldığı durumları şu şekilde sıralayabiliriz:
Salgın riskinin bulunduğu kalabalık ortamlarda ve kalabalık insan gruplarıyla temas halinde olmayı gerektiren riskli durumlara karşı önlem amaçlı Moderna aşısı olabilir.
COVID-19 virüsüne yakalanma durumunda mevcut kronik rahatsızlıkları nedeniyle ciddi risk taşıdığı bilinen kişilerde korunma amaçlı Moderna aşısı olabilir.
COVID19 virüsüne karşı önlem almak isteyen yetişkin kişiler korunma amaçlı Moderna aşısı olabilir.
Moderna Aşısı Faydaları Nelerdir?
Moderna aşısı faydaları arasında en önemlisi COVID-19 salgınına karşı koruyucu özelliğinin olmasıdır. Moderna aşısı insan vücudunun bağışıklık sistemini belirli bir süre boyunca etkin olarak uyarır. Böylece vücut virüsle karşı karşıya kaldığında direk harekete geçerek virüsü etkisiz hale getirecek antikoru üretebilir.
Virüsün vücuda yayılmasının önüne geçilebilir. Ancak Modena aşısı, belirli bir süre boyunca bağışıklık sistemini uyarabilir. Bu da Moderna aşısının faydalı olabilmesi için belirli aralıklarla uygulanmasını gerektirir.
Moderna Aşısı Yasal Olarak Zorunlu mu?
Ülkemizde Moderna aşısı yasal olarak zorunlu değildir. 18 yaşını dolduran tüm yetişkinler istedikleri takdirde Moderna aşısı olabilir. Bazı yabancı ülkelerde düzenlenecek olan uluslararası seferlerde zorunlu tutulup tutulmayacağı tartışma konusu olsa da şimdiye kadar henüz hiçbir ülkede Moderna aşısı ile ilgili yasal zorunluluk uygulanmamaktadır.
Moderna Aşısı Koruması Kaç Yıl Sürer?
Moderna aşısı koruması kaç yıl sürer, bu konuda çalışmalar devam ettiği için koruma zamanı henüz netliğe kavuşmamıştır. Aşının kişilerin bağışıklık sistemlerine bağlı olarak da farklı zamansal etkileri olabileceği için bunu tam olarak belirleyebilecek genişlikte bir araştırma yürütülememiştir.
Ancak, yapılan bazı bilimsel araştırmalara göre, iki doz Moderna aşısı, ilk altı ay boyunca ağır hastalık, hastaneye yatış ve ölüm riskini önemli ölçüde azalttığı saptanmıştır.
Üçüncü doz Moderna aşısı ise bu korumayı daha da artırmaktadır. Moderna aşısı koruması uzun süre etkisi etmesi için aşı doz sayılarının da belirli dönemsel aralıklarla arttırılmasında fayda vardır. Özellikle riskli gruptaki kişiler Moderna aşısı faydaları sayesinde önlem alabilirler.
COVID-19 salgınında riskli durumda olan kişileri şu şekilde sıralayabiliriz:
-Diyabet (şeker)hastaları
-Kronik kalp hastaları
-Obezitehastaları
-Kronik solunum hastaları
-Kronikböbrek hastaları
-Kronik karaciğer hastaları
-İmmün yetmezliği olan kişiler
Moderna Aşısı Yan Etkileri Var mı?
Moderna aşısı yan etkileri tüm aşılarda olduğu gibi yan etikler içerebilir. Yapılan bilimsel araştırmalara göre Moderna aşısı yan etkileri aşı vurulduktan birkaç saat içinde başlayabilir. Yan etkileri kişinin vücutsal yapısına bağlı olarak farklı seyirler de izleyebilir. Ancak genel anlamda Moderna aşısı yan etkileri şu şekilde sıralanabilir:
-Moderna aşısının uygulandığı kısımda ağrı, kolda ağırlık gibi belirtiler görülebilir
-Uygulandığı kısımda hafif şişlik oluşabilir
-Uygulandığı kısımda kızarıklık, renk değişiklikleri oluşabilir
-Uygulandıktan birkaç saat sonra kişinin ateşi yükselebilir
-Moderna aşısı uygulandıktan sonra kişi kendisini halsiz, bitkin ve güçsüz düşmüş hissedebilir
-Aşı uygulandıktan birkaç saat sonra kişinin başı ağrıyabilir
-Uygulandıktan birkaç saat sonra kişi vücut kaslarında ağrı hissedebilir
-Aşı uygulandıktan birkaç saat sonra kişi soğuk algınlığına yakalanma belirtileri yaşayabilir
-Moderna aşısı uygulandıktan birkaç saat sonra kişide mide bulantısı yapabilir
-Uygulandıktan birkaç saat sonra kişide kusma olabilir
-Moderna aşısı uygulandıktan birkaç saat sonra kişide titreme oluşabilir
-Moderna aşısı yan etkileri genellikle kısa süreli ve geçicidir. Yapılan bilimsel araştırmalardaki verilere göre yan etkilerin birkaç gün içinde kaybolduğu saptanmıştır. Eğer Moderna aşısı olduktan sonra yan etkileri daha uzun süreli devam ederse veya şiddetlenerek artarsa bu gibi durumlarda hemen en yakın sağlık kuruluşuna başvurulması gerekir.
Ayrıca Moderna aşısının içerdiği diğer bileşenlere karşı bazı hassas vücut yapıları ciddi alerjik reaksiyon gösterebilir. Bu tür alerjik durumlar görüldüğünde Moderna aşısının yan etkileri daha şiddetli belirtilere neden olabilir. Ciddi alerjik reaksiyonlarla sonuçlanlanan yan etkiler aşı vurulduktan yaklaşık olarak 10 dakika ila 30 dakika zaman aralığı içerisinde etkisini hemen gösterir. O yüzden Moderna aşısı olunduktan sonra alerjik etkilere karşı tedbirli olunması açısından en az 15 dakika boyunca sağlık kuruluşunda beklenmesi önemlidir.
Gebelikte (Hamilelikte) Moderna Aşısı Uygulanabilir mi?
Moderna aşısı 2020 yılında geliştirilen bir aşı türüdür. Henüz çok yeni keşfedilen bir aşı türü olduğu için Moderna aşısı üzerinde hâlâ araştırma çalışmaları yürütülme aşamasındadır. Gebelikte kullanımı ile ilgili uzun vadede ne gibi sonuçlar doğurabileceğine yönelik bilimsel veriler bulunamamaktadır.
Ama gebelik sırasında Moderna aşısı olan kadınlarda, COVID-19'a yakalanma, hastaneye yatış ve ölüm riski oranlarında önemli ölçüde bir azalma olduğu görülmüştür. Bu da gebelikte COVID-19 salgınına karşı korunma yollarından biri olarak Moderna aşı türünün tercih edilme sebeplerinden biridir.
Amerika Birleşik Devletleri Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC), gebelikte Moderna aşısı hakkında zararlı bir yan etkinin görülebileceği hakkında herhangi bir uyarı içeren özel bir açıklamada bulunmamıştır. Aksine gebelikte Moderna aşısının uygulanabileceğini, güvenli ve etkili olduğunu belirtmiştir. Birçok sağlık birimi COVID-19'u ağır geçirme riski yüksek olan gebelere, Moderna aşısı yaptırmalarını önermektedir.
Gebelik sırasında Moderna aşısı olup olmamayla ilgili daha detaylı bilgi almak için doktorunuza danışmanız sizin ve bebeğiniz açısından faydalı olur. Doktorunuz, sağlık durumunuzla yakından ilgilendiği için sizinle ilgili bilgiler doğrultusunda bu konuda en iyi kararı vermenizde size yardımcı olacaktır.
Sıkça Sorulan Sorular
MODERNA AŞISI KİME AİT?
Amerika Birleşik Devletleri menşeili aşı, Biyomedikal Gelişmiş Araştırma ve Geliştirme Kurumu (BARDA), Ulusal Alerji ve Bulaşıcı Hastalıklar Enstitüsü (NIAID) ve Moderna tarafından geliştirilmiştir.
MODERNA AŞISI MRNA MI?
Moderna aşı oluşturulurken MRNA teknolojisi kullanılmıştır.