Kira fiyatlarında yaşanan fahiş artış sonrası 2022 yılında yürürlüğe konulan yüzde 25 zam sınırı, Temmuz 2023'te bir yıl daha uzatıldı. Yaklaşık iki yıldır uygulanan zam sınırı, 1 Temmuz 2024 itibarıyla sona erecek. Bu sınırın kalkmasıyla yeni zam oranı neye göre belirlenecek? Ev sahibi-kiracı ilişkisinde gerilim tırmanacak mı? Avukat Ali Güvenç Kiraz, Medyascope’a anlattı.
Zam Oranları 12 Aylık Enflasyon Üzerinden Hesaplanacak
1 Temmuz 2024 itibarıyla yüzde 25 zam sınırı sona eriyor. Sınırın kalkmasının ardından kira artışları, 12 aylık enflasyon oranı üzerinden hesaplanacak. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Haziran ayı enflasyon oranını 3 Temmuz 2024 Çarşamba günü açıklayacak. Bu veriler dikkate alınarak kira zamları belirlenecek. Ev sahipleri, Temmuz ayında kontrat yenileme zamanı gelmişse, en fazla bu oranda kira zammına gidebilecek.
"Sınırın Kaldırılması Olumlu Olacak"
Zam sınırının kalkması, özellikle büyük şehirlerdeki kiracıları ve ev sahiplerini doğrudan etkileyecek. Yüksek enflasyon oranlarının kira artışlarına nasıl yansıyacağı iki taraf için de merak konusu. Avukat Ali Güvenç Kiraz, zam sınırının ilk yıl, enflasyon ve dövizin hızlı artışı sırasında vatandaşı koruma amacıyla getirildiğini belirtti. Kiracı ve ev sahibi arasında yaşanan gerilimlerin, zam sınırının bir sene daha uzatılması nedeniyle arttığını ifade eden Kiraz, bu kuralın tamamen ortadan kaldırılmasının piyasa açısından olumlu olacağını düşündüğünü söyledi.
Piyasa Dengeyi Bulur
Kiraz, piyasadaki dengenin sınırlandırılmalarla bozulmaması gerektiğini vurgulayarak, piyasanın 2 Temmuz'dan sonra yavaş yavaş rayına oturacağını ve dengeyi bulacağını belirtti. "Piyasa dengesini bulduğunda herkes kendi ekonomisine göre bir süreç işletecektir. Bu hemen olmaz, süreç bir süre daha devam eder ama iki yıl içerisinde yeniden toparlanır" diye konuştu.
Zam Sınırı Nasıl Belirlenecek?
Kira artışları, sınırdan önce olduğu gibi 12 aylık enflasyon üzerinden hesaplanacak. İşte Avukat Kiraz'ın iki önemli soruya verdiği yanıtlar:
1 Mayıs tarihli kira sözleşmem var ve 2024 Mayıs ayında kira artışı yüzde 25 sınırında ev sahibime ödedim. 2 Temmuz sabahı ne olacak? Yeniden bir artış olacak mı veya aradaki farkı ödeyecek miyim?
"Eğer 1 Temmuz ve öncesi yüzde 25 artış uyguladığınız bir sözleşmeniz varsa, 2 Temmuz’da ayrıca ve ekstra bir artış yapmayacaksınız-ödemeyeceksiniz. 1 Mayıs 2024’te yenileme dönemi geldi, yüzde 25’ini uyguladınız. Artık 1 Mayıs 2025’e kadar ev sahibi herhangi bir artış, kiracı da fazladan ödeme yapmayacak."
2 Temmuz’da ne olacak? Yenileme dönemi gelen veya yeni eve çıkan kiracılar ne uygulayacak?
"TÜİK her ay enflasyon oranı açıklar. Bu açıklanan oran uygulanacak. Bir önceki ayın enflasyon oranına tâbi tutulacaksınız. Örneğin, Temmuz ayı için Haziran ayı enflasyon oranı, Ağustos ayı için Temmuz ayı enflasyon oranını dikkate alacaksınız. 2 Temmuz ve sonrası tarihlerde yenileme dönemi gelmiş kiracılar, bir önceki ayın TÜFE’sinin 12 aylık ortalamasını artış oranı olarak uygulayacaklar. Diyelim ki, 10 Temmuz 2022’de yaptığınız bir kira sözleşmesi var. 10 Temmuz 2023’te yüzde 25 artış kuralı uygulandı. 10 Temmuz 2024’de geldik. 2 Temmuz sabahı kural değişti, 10 Temmuz 2024’de artık 2024 Haziran ayının açıklanan TÜFE’sinin 12 aylık ortalamasında artış yapılacak. Dolayısıyla 14 Haziran 2022’de ne uyguluyorsak ona geri döneceğiz."
