İran'da 28 Haziran'da yapılacak olan Cumhurbaşkanlığı seçimleri, Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi'nin helikopter kazasında hayatını kaybetmesiyle büyük bir değişim sürecine girdi. Bu seçimlerde öne çıkan adaylardan biri olan Mesud Pezeşkiyan'ın İran Türkü olması, İran'daki Türk nüfusunu ve "küskünler" grubunu sandığa çekerek, toplumla devleti yeniden barıştırma potansiyeline sahip.
Reisi'nin Mirası ve Seçim Süreci
Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi'nin ölümü sonrası başlayan seçim süreci, Reisi'nin mirasının gölgesinde şekilleniyor. Anayasayı Koruyucular Konseyi, 80 aday adayını inceledi ve 74 ismi veto ederek, 6 adayın Cumhurbaşkanlığı yarışına katılmasına izin verdi. Bu adaylar arasında 5 muhafazakar ve 1 reformist isim bulunuyor.
Pezeşkiyan ve Reformist Cephe
Reformist Cephe'nin adayı Mesud Pezeşkiyan, Tebriz Milletvekili ve eski Sağlık Bakanı olarak tanınıyor. Pezeşkiyan, ülkenin farklı kesimlerinden oy alma potansiyeline sahip bir isim olarak öne çıkıyor. Başörtüsü eylemleri sonrası şekillenen yeni muhalefeti ve sandığa küskün reformistleri yeniden mobilize edebilecek kapasitede olduğu düşünülüyor.
Pezeşkiyan'ın Adaylığı ve Etkisi
Pezeşkiyan'ın adaylığı, İran siyasetinde büyük bir heyecana yol açtı. Reformist Cephe'de tek desteklenen aday olarak öne çıkan Pezeşkiyan, İran Türkleri ve küskün seçmenler için önemli bir umut kaynağı olabilir. 2021 seçimlerinde yüzde 48 olan katılım oranının, Pezeşkiyan faktörüyle yüzde 50'nin üzerine çıkması hedefleniyor.
Muhafazakar Cephe ve İç Rekabet
Muhafazakar Cephe'de ise Said Celili ve Muhammed Bakır Kalibaf arasındaki rekabet, seçimlerin seyrini belirleyecek önemli bir unsur. Celili ve Kalibaf'ın yanı sıra eski İçişleri ve Adalet Bakanı Mustafa Purmuhammedi, Tahran Belediye Başkanı Ali Rıza Zakani ve Şehitler-Gaziler Vakfı Başkanı Emir Hüseyin Kadızadehaşimi de adaylar arasında yer alıyor. Celili ve Kalibaf'ın rekabeti, muhafazakar adayların hangi isim lehine adaylıktan çekileceğine ve reformist aday Pezeşkiyan'ın izleyeceği seçim kampanyasına bağlı olarak şekillenecek.
Seçim Kampanyaları ve Stratejiler
Adaylar, devlet televizyonunda ilk tartışma programlarına çıkarak stratejilerini kamuoyuyla paylaştı. Pezeşkiyan, kampanya klibini "çağrı müziği" ile başlatarak, politikalarını Reisi'nin yolunda ve Hamaney'in belirlediği çizgide sürdüreceğini açıkladı. Bu strateji, ılımlı muhafazakarların oylarına talip olmayı amaçlıyor. Ancak bu yaklaşım, reformist kanatta tepkilere yol açtı ve Pezeşkiyan'ın küskünler arasında sorgulanmasına neden oldu.
Seçimlerde Beklenmedik Sonuçlar
Seçimlerin sonucunu, muhafazakar adayların rekabeti ve Pezeşkiyan'ın seçim kampanyasının başarısı belirleyecek. Katılım oranının yükselmesi, Pezeşkiyan'ın Cumhurbaşkanlığına giden yolu açabilir. Ancak İran siyasetindeki birçok değişken, beklenmedik sonuçların doğmasına yol açabilir. İranlı Öğrenciler Anket Ajansı (ISPA) tarafından yapılan anket, toplumun yüzde 44'ünün sandığa gideceğini, yüzde 15'nin kararsız olduğunu ve yüzde 28'inin seçimlere katılmayacağını öngörüyor.
