Pandemi ve Doğal Afetlerden Daha Kötü Bir Dönem
Son yıllarda ekonomik dalgalanmalar ve piyasa koşulları, birçok sektörde olduğu gibi otomotiv sektöründe de büyük değişikliklere yol açtı. Ancak 2024 yılı, ikinci el araç piyasası için adeta bir dönüm noktası oldu. Artan fiyatlar ve sıfır araçlar için yapılan cazip kampanyalar, ikinci el araç piyasasında ciddi bir durgunluğa neden oldu. Bu durum, pandemi ve doğal afetlerden bile daha kötü bir dönem olarak nitelendiriliyor.
Tarihi Düşüş ve Sebepleri
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) motorlu kara taşıtları istatistiklerine göre, 2024 yılının Haziran ayında ikinci el otomobil pazarı, bir önceki yıla göre yüzde 25 daralarak 485 bin adete geriledi. Bu durum, son 5 yılın en düşük Haziran ayı satış rakamı olarak kayıtlara geçti. Otomotiv sektöründe 20 yıldır ekspertiz ve servis işletmeciliği yapan Ilgın Doğan, piyasanın pandemi döneminde ve doğal afetler sırasında bile bu kadar uzun süreli bir durgunluk yaşamadığını belirtti.
Doğan, "Pandemi de dahil ve yaşadığımız doğal afetlerde bile bu kadar dip seviyeye uzun süre yaşamamıştık. Şu anda son bir yıl piyasa hiç hareketlenmeden sürekli dip seviyelerde" dedi. İkinci el otomobil satışlarındaki bu büyük düşüş, birçok faktörün birleşiminden kaynaklanıyor.
Sıcak Para ve Krediye Erişim Sorunları
Piyasadaki durgunluğun en büyük sebeplerinden biri, krediye erişimin zorlaşması ve kredi faiz oranlarının yüksekliği. Doğan, "İnsanların kredilere ulaşamaması ve kredi faiz oranlarının çok yüksek seviyede olması, sıcak paranın piyasada olmaması" şeklinde konuştu. Son bir yılda piyasada hiçbir hareketlilik yaşanmadığını vurgulayan Doğan, önceki yıllarda yaşanan daralmaların birkaç ay sürdüğünü ve sonrasında piyasanın toparlandığını belirtti.
Ekspertiz ve Galeri İşletmelerinin Durumu
Piyasanın bu durumu, sadece ikinci el araç alım-satımını değil, aynı zamanda ekspertiz ve servis işletmelerini de olumsuz etkiledi. Türkiye genelinde 3 bin 500’ün üzerinde ekspertiz firması bulunuyor ve bu işletmelerde ortalama 5 personel çalışıyor. Ancak son dönemde birçok ekspertiz firması kapanma noktasına geldi. Doğan, "Şu an Türkiye’de 3 bin 500’ün üzerinde ekspertiz firması, işletmesi var. Ortalama her işletmede 5 tane çalışan personel var. Ciddi bir istihdam mevcut ama şu anda tek tek ekspertiz firmalarının kapanma seviyesine, kapanmaya başladığını görüyoruz" dedi.
Galericiler de benzer bir durumda. Artık birçok galeri, alım satımı bırakarak farklı işlere yöneliyor. Bu durum, ikinci el araç piyasasının ne kadar ciddi bir krizle karşı karşıya olduğunu gösteriyor.
Geleceğe Yönelik Beklentiler
İkinci el araç piyasasının bu durumu, sektörde büyük endişelere yol açıyor. Uzmanlar, piyasanın toparlanabilmesi için kredi erişiminin kolaylaştırılması ve faiz oranlarının düşürülmesi gerektiğini belirtiyor. Ayrıca, piyasanın canlanması için çeşitli teşviklerin ve kampanyaların yapılması da öneriliyor.
Sonuç olarak, ikinci el araç piyasası, pandemi ve doğal afetlerden daha kötü bir dönemden geçiyor. Piyasanın tekrar eski hareketliliğine kavuşması için ekonomik ve yapısal reformların yapılması şart. Aksi halde, ekspertiz ve galeri işletmelerinin sayısının daha da azalması ve istihdam kayıplarının artması kaçınılmaz olacak.
