Anoreksiya nervoza hastalığına ilişkin bilgiler yoğun bir şekilde araştırılıyor. 5.5 ay önce dolandırıcılık ve kara para aklama suçlamasıyla tutuklanan sosyal medya fenomeni Bahar Candan'ın anoreksiya nervoza hastalığı nedeniyle tahliyesine karar verildi. Bu gelişme sonrasında anoreksiya nervoza nedir, belirtileri nelerdir soruları gündeme geldi. İşte anoreksiya nervoza hastalığı hakkında merak edilenler...
ANEROKSİYA NERVOZA NEDİR, KİMLER GÖRÜLÜR?
Anoreksiya nervoza, genel olarak 12-18 yaşları arasında başlayan ve aşırı zayıf kalma çabalarıyla karakterize edilen bir bozukluktur. Bu bozukluk, şişmanlamaya karşı aşırı korku nedeniyle bilinçli olarak aşırı zayıf kalma girişimleriyle belirlenir.
Toplumda yaygınlığı tam olarak bilinmese de, eskiden nadir görülen bir rahatsızlık olarak düşünülmez. Anoreksiya nervoza hastalarının yaklaşık %95'i kadındır ve bu bozukluğun bir aile üyesinde varsa, diğer aile üyelerinde benzer bir riskin olduğu gözlemlenir. Bu bozukluk, genellikle üst sosyoekonomik sınıflarda daha yaygın olarak görülür.
En temel belirti, aşırı kilo alma korkusudur ve bu korku yiyeceklerle ilgili neredeyse fobik bir düzeye ulaşabilir. Bu kişiler, kendilerini şişman hissetseler bile çok zayıf ve ince olduklarını düşünebilirler.
Anoreksiya nervoza hastaları, vücut ağırlığını kontrol altında tutmak için iki yöntem kullanabilirler: Bir kısmı yiyecek alımını ileri derecede kısıtlayarak ve aldıkları yiyeceklerin kalori miktarını sınırlayarak zayıflamaya çalışırken, diğer kısmı ise aşırı yeme dönemleriyle açlık dönemlerini izleyen bulimik davranışlar sergileyebilirler. Bu kişiler, aşırı yeme sonrasında kusma gibi davranışlar sergileyebilirler ve bu durum mide asidinin dişlerde bozukluklara neden olabileceği gibi, deri sertleşmesi gibi fiziksel belirtilere de yol açabilir.
ANOREKSİYA NERVOZA BELİRTİLERİ NELERDİR?
Anoreksiya nervoza hastaları, kilo kaybı amacıyla kendilerine özgü yeme davranışları geliştirirler. Bu hastalığın tespiti genellikle fiziksel belirtiler ortaya çıktığında yapılır. Anoreksiya nervoza belirtileri arasında şunlar bulunur:
Aşırı Kilo Kaybı: Hastalar, zayıf olmalarına rağmen çok sınırlı bir diyet uygularlar ve karbonhidratlı besinleri genellikle tamamen diyetlerinden çıkarırlar.
Yeme Ritüelleri: Yemek yememek için çeşitli saklanma ve mazeret bulma davranışları sergilerler. Ayrıca, yemek zamanında yemek yememek için bahaneler bulma, sürekli yiyecekleri düşünme, yemek tarifleri toplama gibi garip ve gizli yeme ritüellerine sahip olabilirler.
Zayıflığı Gizleme: Ciddi kilo kaybına rağmen bol kıyafetler giyerek zayıflıklarını saklarlar ve asla yeterince ince olduklarına inanmazlar.
Sürekli Endişe: Kilo hakkında sürekli endişe duyarlar ve herhangi bir hastalık belirtisi olmamasına rağmen ciddi oranda kilo kaybı yaşarlar.
Bulimik Davranışlar: Yemekten sonra yediklerini kusma, diyet hapları, diüretik veya müshil kullanarak yediklerini atmaya çalışma gibi bulimik davranışlar sergileyebilirler.
Cezalandırıcı Davranışlar: Kendilerini cezalandırma amacıyla ağır egzersizler yapma, tuvalette uzun zaman geçirme gibi davranışlar gösterebilirler.
ANOREKSİYA EN YANGIN KİMLERDE GÖRÜLÜR
Anoreksiya, yaş ve cinsiyet fark etmeksizin her bireyde görülebilen, aynı zamanda psikolojik bir rahatsızlık olan bir hastalıktır. Ancak, genellikle adolesan dönemindeki kadınlarda daha yaygın olarak ortaya çıkar. Aşırı kilo kaybının görüldüğü bu hastalık, tedavi edilmediği takdirde hayati riskler taşıyabilir.
AŞIRI ZAYIFLIK KAÇ KİLO?
Aşırı zayıflığın (Anoreksiya nervoza veya Anoreksi) tipik özelliği, beden kitle indeksinin (boyuna göre olması gereken ağırlık) 18,5'in altında olmasıdır. Başka bir deyişle, boya göre ağırlığın %15-20 altında olması durumu aşırı zayıflık olarak tanımlanır.
ANOREKSİYA NASIL TEDAVİ EDİLİR
Anoreksiya Nevroza'nın sağlık üzerindeki olumsuz etkilerini önlemek için erken teşhis ve tedavi çok önemlidir. Tedavi edilmediği takdirde, hastalık kronikleşebilir ve hatta tedavi edilmeyen anoreksi hastaları yaşamını kaybedebilir. Anoreksiya Nevroza tedavisi için geç kalındığında, hastaların hayatını kaybetme riskiyle karşı karşıya kalabilirler. Bu hastalık nedeniyle kaybedilen bireylerin ölüm nedenleri genellikle anoreksiya Nevroza'ya bağlı olarak ortaya çıkan diğer sağlık sorunlarıdır. Anoreksiya hastaları, ciddi yanlış ve yetersiz beslenme düzenleri nedeniyle kalp, böbrek ve beyin gibi birçok organlarında hasar görebilirler. Kemik erimesi, kalp rahatsızlıkları ve böbrek hasarı, hastaların yaşamını kaybetmesine neden olan rahatsızlıklar arasındadır.
Anoreksiya Nevroza, kendiliğinden geçebilecek bir rahatsızlık değildir, bu nedenle tedavi gereklidir. Tedavi süreci genellikle psikiyatri uzmanları, diyetisyenler ve diğer uzman doktorlardan oluşan bir ekip tarafından yürütülür. Tedavi, hastaneye yatırma gerektirebileceği gibi ayaktan da yapılabilir. Hastalığın ilerleme seviyesine bağlı olarak, hastaneye yatırılan hastaların beslenme düzeni kontrol altına alınır.
Anoreksiya Nevroza'nın tedavisinde, ilaç tedavisi, psikoterapi teknikleri veya ilaç ve psikoterapi kombinasyonları kullanılabilir. Tedavi sürecinde, hastanın tıbbi durumu stabilize edildikten sonra psikoterapi önemli bir rol oynar. Bu nedenle, hastalığa yönelik çeşitli psikoterapi yaklaşımları uygulanır. Bilişsel davranışçı terapi (BDT), motivasyonel görüşmeler, destekleyici psikoterapi, aile terapisi ve bilişsel terapi, sıkça kullanılan psikoterapi yöntemleridir.
