İklim değişikliği, dünya çapında olduğu gibi Türkiye’de de ciddi etkiler yaratmaya devam ediyor. Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) Deniz Bilimleri Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Barış Salihoğlu, Türkiye'nin iklim değişikliğinden en fazla etkilenecek bölgelerinden biri olduğunu belirterek, 'kırbaç etkisi'ne dikkat çekti. Bu etkilerin ülke genelinde büyük felaketlere yol açabileceğini vurguladı.
Kırbaç Etkisi Nedir ve Türkiye'yi Nasıl Tehdit Ediyor?
Prof. Dr. Salihoğlu, 'kırbaç etkisi' olarak bilinen fenomenin, aşırı yağışların ardından gelen kuraklık nedeniyle bitki örtüsünün hızla kuruyup yangınları tetiklemesine yol açtığını açıkladı. Bu olay, özellikle Akdeniz ve Karadeniz bölgelerinde büyük tehlike arz ediyor. Aşırı yağışlar bitki örtüsünü aşırı büyütürken, hemen ardından gelen kuraklık bu bitkilerin yangına neden olabilecek yakıta dönüşmesine sebep oluyor. Son yıllarda Türkiye'de yaşanan orman yangınları, bu etkilerin somut örnekleri olarak dikkat çekiyor.
Türkiye’de Sıcaklık Artışları Ne Durumda?
İklim değişikliği dünya genelinde sıcaklık artışlarına neden olurken, Türkiye özellikle deniz çevresinde ciddi değişimler yaşıyor. Prof. Dr. Salihoğlu, dünya ortalamasının 1,5 derece arttığını belirtirken, Mersin Körfezi ve Doğu Karadeniz gibi bölgelerde sıcaklık artışının 2,5 dereceye ulaştığını ifade etti. Bu sıcaklık artışı, su buharlaşmasını ve deniz tuzluluğunu artırarak ekosistemi olumsuz etkiliyor. Özellikle Marmara Denizi ve Karadeniz’deki sıcaklık artışı, denizlerdeki dolaşım sistemlerini de değiştiriyor.
Karadeniz ve Akdeniz Bölgeleri İçin Alınması Gereken Önlemler Neler?
Prof. Dr. Salihoğlu, özellikle Karadeniz ve Akdeniz bölgelerindeki aşırı yağışların ve kuraklıkların artacağını öngörüyor. Bu durum, sel ve yangın gibi afetlerin artmasına yol açabilir. Türkiye'nin bu tür felaketlere karşı hazırlıklı olması gerektiğine dikkat çeken Salihoğlu, şehir planlaması, tarım politikaları ve afet öncesi tedbirlerin mutlaka iklim değişikliği bilimsel verilerine göre güncellenmesi gerektiğini belirtti. Ayrıca, toprak nemindeki azalmanın yangınların artmasına sebep olacağına da vurgu yaptı.
İklim Değişikliğiyle Mücadele İçin Ne Yapılmalı?
Türkiye'nin karşı karşıya olduğu iklim tehditlerine karşı, Salihoğlu, daha etkili önlemler alınması gerektiğini belirtti. Aşırı yağışlardan kaynaklanabilecek sellerin önüne geçebilmek için yerleşim alanları ve tarım alanları yeniden planlanmalı, afet öncesi hazırlıklar arttırılmalıdır. Ayrıca, deniz ekosistemlerinin korunması, deniz asitlenmesi gibi sorunların çözülmesi için bilimsel çalışmalar hızlandırılmalıdır. İklim değişikliğiyle mücadelede, yerel ve ulusal düzeyde güçlü bir koordinasyon ve politika geliştirilmesi büyük önem taşımaktadır.
