PSA (PROSTAT SPESİFİK ANTİJEN)
PSA (Prostat Spesifik Antijen), ejakulasyon sonrası dışarı boşaltılan sperm salgılarının sıvılaşmasını (likefaksiyon) sağlayan enzimdir. Prostat bezinin iç yapısını oluşturan epitel hücrelerinde üretilen PSA, büyük ölçüde sperm sıvısı içine salgılanmaktadır.
Vücutta üretilen PSA molekülü büyük oranda prostat bezinde sentezlenmektedir. Bunun dışında çok az miktarlarda tükürük bezi ve pankreasta üretilmektedir. Bu sebepten dolayı PSA molekülü prostat bezine özgü bir tetkik kabul edilmektedir.
PSA enzimi prostatın epitelyal hücre yapılarında üretildiği için bu hücre yapılarının bozulmasına neden olan hastalıklarda kan düzeyi yükselmeye başlar. Prostatın başta kötü huylu hastalıkları olmak üzere, iyi huylu prostat büyümesi veya iltihaplı prostat hastalıkları kandaki PSA düzeylerinde yükselmeye yol açmaktadır.
PSA SEVİYESİNİ YÜKSELTEN DURUMLAR
1980’li yıllardan beri kan PSA ölçümü prostat kanseri teşhisinde geniş kullanılmaktadır. PSA testinin kullanıma girmesinden önceki yıllarda prostat kanseri çoğu olguda ilerlemiş ve metastatik evrede saptanmaktaydı. Fakat Amerikada FDA (Food and Drug Administration) tarafından PSA ölçüm standartlarının onaylanmasıyla birlikte prostat kanseri tanısında dramatik artış yaşandı. 1990’lı yıllara kadar genelde ilerlemiş olarak saptanan prostat kanseri olguları artık çok erken ve tedavi edilebilir evrede saptanmaya başladı.
Kandaki PSA düzeylerinin sadece prostat kanserinde değil, ayrıca iyi huylu prostat büyümesi veya prostatın iltihabi hastalıkları gibi durumlarda da yükselebileceği unutulmamalıdır. prostat iltihabı veya prostat biyopsisi yapılan olgularda 6 haftaya kadar sürede PSA yüksekliği görülebilmektedir.
Cinsel ilişki sonrası 1-2 gün süreyle devam eden PSA yüksekliği saptanabilir. 50 km üzeri bisiklet kullanan insanlarda da geçici PSA yüksekliği görülmektedir. Kan PSA düzeylerindeki bu geçici yükselmeler PSA molekülünün 2-3 günlük yarılanma ömrüne (kandan temizlenme süresi) bağlıdır.
Bir rahatsızlık halinde mutlaka uzman doktora başvurmalısınız!.