Yığın psikolojisi bir at, bir eşek, bir tavşan psikolojisi gibidir.
Karnının doymasını, rahat barınabilmeyi ister.
Yiyecek iki lokma ekmeğinin yanında, başını sokacak bir ev sahibi olmak; yığınlar içinde “yivini ve setini” kaybetmiş bir insan için, “olmazsa olmaz” şarttır.
Fakat en önemlisi de güven duymak, yarınından emin olmaktır.
***
Yığın insanı, yarınından emin ve karnı da toksa, uzun süre dinlendirilmiş at gibi şahlanmaya başlar.
Fakat karnı aç ve yarınından emin değilse tavşanlaşır, pısar.
Bununla da kalmaz.
Hayata bağlılık duygusu kazandıran bütün değerler sistemi felç olur, mensubiyet duygusu azalır.
Kurumlara, kuruluşlara, cemaat veya gruplara, çevresine veya arkadaş ve dostlarına duyduğu saygı ve güven zayıflar.
Toplumsal dayanışma ve yardımlaşma, anlamını kaybeder.
***
Kitlenin güven duygusunun temel dayanağı devlettir.
Güven duygusunu güçlendiren de “güçlü devlet” imajıdır.
Yani, kitle psikolojisinde güven duygusunun zayıflaması, devletin güçlülük imajını kaybetmesindendir.
***
Devlet ise, diğerleri tarafından “egemen” kabul edilen siyasi topluluktur.
“Egemenlik”, güçlü devlet olmanın da gereğidir.
Tabi, söz konusu Türkiye olunca durum değişmektedir.
Zira, bizde devlet, egemenlik haklarını fiilen devretmiştir.
Yani güç başkasındadır.
“Kimdedir?” diye sormayın.
Çünkü bunu artık herkes bilmektedir.
Kısmî veya sanal bir egemenlik söz konusudur.
Bu haliyle de devlet sanal bir devlet halini almıştır.
“Biz”e ait bir devlet, ortada görünmemektedir.
***
Çünkü ekonomide devlet yoktur.
“Vardır” diyen ya yalakalık yapmaktadır ya da yalan söylemektedir.
Asayiş ve güvenlikte var mıdır?
sık sık şehit cenazeleriyle karşılaştığımıza göre, yoktur.
Devlet trafikte yoktur.
Devlet eğitimde yoktur.
Devlet kültürde yoktur.
Devlet, sağlıkta yoktur.
Devlet birinde yoktur da diğerinde var mıdır?
Ne yazık ki yoktur.
***
Ortada devlet yoktur da, sadece oligarşik yapılanmanın oluşturduğu çıkar ilişkilerine dayalı bir sistem ağı vardır.
Öyleyse “vatandaşlık” duygusu yoktur, “modern köle”lik duygusu vardır.
Müşterek bağları zayıflayıp kopmuş toplumlarda mensubiyet duygusunu kaybetme ve yığınlaşma kaçınılmazdır.
Bir arada olmak ise günübirlik faaliyetlerle tatmin olmaya dayalıdır.
Yarına Güven mi?
Kitle psikolojisinde güven, güçlü devletle mümkündür.
Şu bizde bulunmayan da budur.